Կամ
սառը գլխով անկախության մասին
Վանոն
ու Լոուրենսը իմաստուն են: Երկուսն էլ ` իրենց տեսակի մեջ: Երկուսն էլ ` խոհեմ են,
դիտողունակ` ինչքան ուզես: Երբեմն զարմանում ես նույնիսկ, թե մեկը մյուսին ինչպես է
գերազանցում տված գնահատականների ճշմարտացիությամբ: Երկուսն էլ խոցում են ու ճիշտ թիրախին:
Սակայն, Լոուրենս այդպիսին է գործի բերումով: Նա պետք է ճանաչեր, որ աշխատեր: Վանոն
ուրիշ է: Նրա այդպիսի լինելը գնահատում չունի: Չի էլ կարող ունենալ, քանի որ ասում
է զուտ զգայականով: Թվում է. նա մազերի շնչառություն ունի, որով զգում է, ու արտաշնչում
այն, ինչ մենք վախենում ենք անգամ…
Ժամանակագրականը
չի խանգարում երկուսին էլ զգալ միմյանց: Լոուրենս ասում է. «hայերը չպետք է ունենան Հայաստանը, բուն երկիրը:
Նրանք չեն աշխատի նույնիսկ իրենց օգուտի համար: ՈՒզում են այդ հողերը, բայց միայն սեփականատերը
լինելու համար: Զարգացման գործը կազմակերպելու համար էլ չեն աշխատի: Արտոնագրային կառավարման
կտան ուրիշներին: Նրանք ուզում են ապրել ծովեզրին, քաղաքներում` ի հաշիվ ստացած վարձի
շահույթի, շահաբաժինների, արժեթղթերի առուծախով ձեռք բերված շահի և դրամագլխով ու աշխատուժով
վաստակած դրամի»: Վանոն` լրացնում է. «Հայը պատմական հայրենիքը գերադասում է իրական հայրենիքից: Գերադասում է, քանզի
պատմական հայրենիքը խնամք չի պահանջում: Այդ հայրենիքը տուրք չի պահանջում, քրտինք
չի պահանջում, պաշտպանության կարիք չունի: Եվ այդ հայրենիքի հմայքն այն է, որ այնտեղ
ապրելը պարտադիր չէ: Եվ հարյուրամյակներ շարունակ մենք մեր հայրենիքը մաս-մաս դարձնում
ենք պատմական հայրենիք ու կապվում ենք հավաքական, չպարտավորեցնող, սրտագին սիրով»:
Երկուսն
էլ իրավացի են իրենց դիտանկյունից: Դա մի անկյունաքար է, որն ապացուցվել է պատմության
ծիրում: Ու քանի դեռ չենք հասկանա, որ Նանսենի վշտամորմոք աչուկների մասին ստատուսներից
զատ այլ իրականություն կա, կմնանք Վանոյի պնդած. «Կովի՝ ձեր հայրենասիրությամբ ձեր հայրենիքը պատկերացրեք
որպես անսահմա՜ն յոնջայի դաշտ եւ կախգլուխ արածելով՝ գնացեք մինչեւ ռաստ կգաք անդունդի։
Կովեղեն ձեր թախիծով որոճացեք կոմերիտական հորթանոցի ձեր հիշողությունները, ապա վերստին
կերեք, աղտոտեք ու պառկեք թրիքի մեջ, որովհետեւ ձեր իմացած տունն ու հայրենիքը այն
է, որից պիտի անասնահոտը անպակաս լինի։ Երբ ձեր չանեն հոգնի ծամելուց, ձգվեք դեպի խոսափողները
եւ մի մտահոգվեք չորս ոտքի պատճառով, որովհետեւ եթե ձեզ բերել են այդտեղ, ուրեմն ինչ
աստիճանի պիտի իջեցված լինի խոսքի արժեքը։ Բղավեք ու բառաչեք անկաշկանդ, որովհետեւ
ինչ ձայն էլ հանեք, դա կլինի ազգի, հայրենիքի, ժողովրդի եւ, իհարկե, «նվազագույն ախոռի»
մասին։ Կովի՝ ձեր անմռունչությամբ արածեք ձեր խոտը, կերեք ձեր սիլոսը մինչեւ տրաքվելը,
իսկ մնացածը տրորեք։ Տրտինգ տվեք Հայաստանի կանաչ դաշտում, արեք ինչ անում է անտեր
յոնջայի արտը ընկած անտեր կովը, բայց մի մտեք մեր հայոց լեզվի տաճարը, դա միակ բանն
է, որ մնացել է մեզ, մնացած ամեն ինչը հարամել եք անասունի պես» դաշտում:
Մարգարե
ասվածը մենք բարդ ենք պատկերացնում: Մարգարե ասածն ապագան տեսնելու իմաստնություն ունեցողն
ու չվախեցողն է այդ տեսածն արտահայտելուց: Այդպիսին է Լոուրենսը, երբ պնդում է, որ. «բայց ձեր հայերը ոչինչ չեն անի ու չեն էլ ծախսի: Ձեռք են բերում ու խնայում:
Վաճառում են, բայց միայն կրկին գնելու և ավելին ձեռք բերելու համար: Իսկական առևտրական
ոգու այսպիսի կատարելության զարգացումը էվոլյուցիայի արդյունք է, իսկ էվոլյուցիան աստիճանական
զարգացման խնդիր է: Հայերն ամենաբարձր աստիճանին են հասել: Եթե հայերին երբևէ հնարավորություն
տրվի, եթե նրանք իշխանություն ձեռք բերեն երկրագնդի որևէ անկյունում, նրանք ամբողջ
մոլորակի տերը կդառնան և կաշխատեցնեն մնացած մարդկությանը: Հենց դա գիտեն ու դրանից
են սարսափում թուրքերը, հույները և բոլորը, ովքեր գիտեն հայերին»: Կարծում եք
չափազանցություն է՞: Բնավ, իրականում այդպես է: Չէ, մի դեպքում ծախսում են, երրորդ
հազարամյակում եկեղեցի են կառուցում: Կառուցում են, որ երբ նորից մորթվեն ու այս անգամ
արդեն սեփական թերարժեքության ու բոլշևիզմի հիշողության մատուռներում, երբ նորից սրբորեն
հիշեն Վանոյի ասած Ավարայրը, բայց չհիշեն 2 տարի առաջ եղածը, երբ մոռանան նրանց «սպեկուլյանտ» վաճառականի տեսակը, գնան այդ եղեցիներում խոնավ աչքերով
մոմ վառելու ու աղոթելու անմեղ արտագաղթածների մասին, օրհնանքի չափաբաժին հղեն նաև
իրենց պաշտած Աստծուն, այդ եկեղեցին կառուցելու համար:
Ու
երբ տմարդիության մորմոքը դեռ տիրապետող կլինի Ձեր սրտերում: Երբ շքերթը չեք տարբերի «պառադից», երբ չեք հասկանա անկախության իրական արժեքը, այնպես ինչպես
չի հասկանում բոշան, երբ շատ յուղը ճակատին է քսում, հենց այդ ժամ կարդացեք Լոուրենս
ու Վանո: Նրանք պատմել են ձեր մասին: Անկախությունն հրեշ չէ, ոչ էլ փողոցի մերժված
անբարոյական, որ ով ուզի թքի դրա վրա ու սասանի առանց այն էլ թույլ հիմքերը: Անկախությունը
կեղծ պաթոսի գաղափարական կաղապար չէ, որ երևութական հայրենիք ստեղծես ու նեխած գեներալների
արտացոլում դարձնես: Անկախությունն իրական ու փխրուն է, որն ունի սիրո ու խնամքի կարիք:
Անկախությունը
ձեր հնարավորությունն է հերթական անգամ չոքած չապրելու ̀ ինչպես եղել է դարեր շարունակ, երբ ապրել եք միֆից
բխող համածիրում, հույսի սեփական արտացոլումների պարագայում, որի դրսևորումը չունի
և աշխարհի որևէ ժողովուրդ:
0 коммент.:
Отправить комментарий